Kocia muzyka. Chóralna historia pogromu krakowskiego (PL/EN)
27.06.2024 - 16:00 / Namiot FKŻ, ul. Józefa 36Ta książka to wehikuł czasu. Wsiadając do niego, przenosimy się do pewnej tuż powojennej soboty. Autorka oprowadza nas ulicami Krakowa, w którym właśnie rozgrywa się pogrom – jeden z trzech najważniejszych, które Polacy urządzili Żydom już po dokonaniu się Zagłady. Jesteśmy w środku zdarzeń, patrzymy na nie tak, jak patrzyły ofiary, sprawcy i śledczy.
Przyglądanie się historii w działaniu staje się – jak to z wehikułami czasu bywa – wręcz inicjacyjną przygodą. Nakazuje nam zweryfikować dotychczasowe, bezpieczne kategorie, którymi się posługiwaliśmy, by zrozumieć cudzą przeszłość i własną teraźniejszość.
W tym wciągającym i miarodajnym, a zarazem nowatorskim dziele pojęcia takie jak „zbójnicy”, „rodzina”, „sublokatorzy”, „więzi”, „mity” – wyjęte, zdawałoby się, z jakiegoś czasu odległego – pozwalają nam ujrzeć na nowo cały świat, a w nim nas samych.
Bo Kocia muzyka to książka o przeszłości, która staje się własną przyszłością.
Wstrząsający obraz choroby społeczeństwa polskiego pogrążonego w moralnej anomii. Fundamentalny przyczynek do naszej zbiorowej pamięci i ostrzeżenie na przyszłość. Perfekcyjna sieciowa narracja. Kocia muzyka będzie z nami długo i będzie o niej głośno, oj, głośno.
Olga Tokarczuk
Wielka książka.
prof. Jan Kula
Nikt dotychczas nie napisał tak wyczerpującej monografii pogromu krakowskiego. Dzięki metodzie badawczej Joanna Tokarska-Bakir udowodniła, jak wiele można o nim powiedzieć rzeczy nowych i nieznanych.
prof. Szymon Rudnicki
Może jak ja słyszeliście w młodości anegdoty o przedwojennych przepychankach polskich studentów z policją i dopiero później zrozumieliście, w imię czego oni kiedyś demonstrowali. Joanna Tokarska-Bakir prowadzi nas od mieczyków Chrobrego zachowanych wśród rodzinnych pamiątek do pogromu, który rozegrał się w Krakowie tuż po dokonaniu się Zagłady. Zwłaszcza tym, którzy jak jak kochają Kraków polecam tę lekturę. Zburzy wasz spokój i naruszy sentymentalny obraz przeszłości.
Tomasz Fiałkowski
Czy to na pewno był pogrom? – zastanawiają się historycy. Skoro tylko jedna osoba zginęła… (Miała pięćdziesiąt sześć lat i wytatuowany oświęcimski numer. Rachełe, mówił o niej Józef Berger, jej mąż).
Więc pogrom był nie na pewno. Na pewno jest reportaż. Wielki, historyczny. Taki, po którym człowiek staje się – powinien się stać – mądrzejszy i lepszy.
Hanna Krall
Joanna Tokarska-Bakir, ur. 1958, antropolożka kultury i religioznawczyni, profesor zwyczajny w Instytucie Slawistyki PAN. Specjalizuje się w antropologii Zagłady i etnografii przemocy antyżydowskiej. Autorka m.in. Legend o krwi. Antropologii przesądu (2008), Okrzyków pogromowych. Szkiców z antropologii historycznej Polski 1939–1946 (2012; wydanie angielskie: Pogrom Cries. Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946), dwutomowej monografii Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego (2018; wydanie ang. Cursed. The Social Portrait of the Kielce Pogrom) oraz zbioru Bracia miesiące. Eseje i studia (2021; wydanie angielskie: Jewish Fugitives in the Polish Countryside).Stypendystka m.in. Humboldta, Mellona, visiting professor na Wydziale Historycznym Uniwersytetu w Princeton, w Institute for Advanced Study w Princeton, w Kertesz Kolleg w Jenie oraz Mandel Center w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie. Jest laureatką m.in. nagrody im. Jana Długosza, The Yad Vashem International Book Award (obie za książkę Pod klątwą) oraz Yehuda Elkana Fellowship w Wissenschaftskolleg Berlin.
Autorka Kociej muzyki oprowadza nas ulicami Krakowa, w którym właśnie rozgrywa się pogrom – jeden z trzech najważniejszych, które Polacy urządzili Żydom już po dokonaniu się Zagłady.
Konstanty Gebert (ur. 1953), psycholog, dziennikarz „Gazety Wyborczej” od jej powstania do 2022 roku, oraz innych mediów. Obecnie stały współpracownik „Kultury Liberalnej”. Założyciel (1997) i pierwszy redaktor naczelny żydowskiego miesięcznika „Midrasz”. Współzałożyciel Żydowskiego Uniwersytetu Latającego (1979), NSZZ PNTiO (wrzesień 1980) i Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów (1989). W stanie wojennym, pod pseudonimem Dawid Warszawski, redaktor i dziennikarz podziemnego dwutygodnika KOS, i innych tytułów 2. obiegu.
Wykładał m.in. na Uniwersytecie Hebrajskim, UC Berkeley, Grinnell College, Collegium Civitas. Członek rad m.in. żydowskiego ośrodka akademickiego Paideia (Sztokholm) i międzynarodowego think-tanku Einstein Forum (Poczdam). Założyciel warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Międzynarodowych, a obecnie jej associate fellow. W latach 2005-2007 reprezentant polskiej społeczności żydowskiej w Radzie Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych.
Współzałożyciel, a obecnie współpracownik Media Development Investment Fund, międzynarodowego funduszu wspierającego prasę niezależną. Z jego ramienia współpracował z niezależnymi mediami m.in. w Rosji, Ukrainie, na Bałkanach, w Afryce i Ameryce Łacińskiej. Członek komitetu przygotowawczego Europejskiej Nagrody Dziennikarskiej. Laureat nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Prasy Żydowskiej Simon Rockower Award (2018).
Autor ponad dwóch tysięcy artykułów w prasie polskiej i ponad dwustu w międzynarodowej, oraz kilkunastu książek. Książka „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” (Agora 2022) otrzymała nagrody im. Beaty Pawlak, Klio im. Marcina Króla, im. Jana Długosza, im. Józefa Tischnera i była mianowana do Nike. Jego najnowsze książki to „Spodnie i tałes” (Austeria 2022) oraz „Pokój z widokiem na wojnę. Historia Izraela” (Agora 2023), która została uznana przez miesięcznik „Książki” za Książkę Roku 2023. Twórca pierwszego polskiego podcastu o Izraelu: „Ziemia zbyt obiecana”.
